Wielu domowych kucharzy i cukierników regularnie napotyka na ten sam problem: nieprecyzyjne miary podawane w przepisach. Ile to właściwie jest „szczypta”? Co gorsza, gdy przepis wymaga wsypania do miski szklanki mąki, skąd mamy wiedzieć, ile gramów produktu powinniśmy kupić w supermarkecie? Osobom, które stawiają dopiero pierwsze kroki w kulinarnym świecie, z pomocą przychodzą specjalne przeliczniki.
Krótka historia systemów miar
Próby ujednolicenia miar, co ciekawe, sięgają jeszcze czasów oświecenia, choć same systemy istniały praktycznie od zarania ludzkości, głównie ze względów handlowych. Stare jednostki miar i wag, takie jak łokieć czy stopa, często opierano na wymiarach ludzkiego ciała lub czerpano z powszechnie znanych tekstów kultury – na naszym obszarze głównie z Biblii, gdzie istotny był system hebrajski bazujący na babilońskim. Eksperci zwracają jednak uwagę, że nie był to system uniwersalny; te same miary w różnych państwach potrafiły mieć zupełnie inne wartości.
Ostatecznie zdecydowano się na systematyczne porządkowanie, czego efektem jest znany nam dziś Międzynarodowy System Miar i Wag (SI). Jego jednostki oparto na podstawowych stałych fizycznych, co pozwala na uniwersalność na całym świecie. W Polsce system ten w pełni zaadaptowano w 1966 roku. Mimo to w kuchni wciąż królują mniej oficjalne przeliczniki.
Szklanka szklance nierówna
Pytanie „ile ml ma szklanka?” spędza sen z powiek wielu osobom. Zazwyczaj przyjmuje się, że standardowa szklanka używana w przepisach kulinarnych ma objętość 250 mililitrów. Warto jednak mieć na uwadze, że domowe naczynia bywają bardzo różne – ich pojemność waha się od 150 do nawet 330 ml. Niekoniecznie więc szklanka z przepisu będzie równa naszej domowej filiżance.
O ile z wodą sprawa jest prosta, pamiętając ze szkoły podstawowej, że 250 ml to 0,25 litra, a więc 250 gramów, prawdziwy problem zaczyna się przy produktach sypkich.
Mąka i cukier, czyli klucz do wypieków
Dobrze wyliczone składniki mają szczególne znaczenie w przypadku wypieków. Tam nawet nieznaczne odejście od wytycznych podanych w przepisie może skończyć się kulinarną katastrofą. Jak więc liczyć właściwe proporcje? Przyjmuje się, że standardowa szklanka (250 ml) mąki pszennej to około 150-160 gramów. W przypadku cukru, ta sama szklanka pomieści go około 220 gramów. Przygotowując ciasta i desery, warto posługiwać się naczyniem z podziałką lub przygotować sobie podręczną ściągawkę.
Anglojęzyczne wyzwanie: funty i uncje
Sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej, gdy wielu Polaków decyduje się na korzystanie z przepisów anglojęzycznych. Pojawia się tu problem, gdyż ich jednostki wagi i objętości są zupełnie inne. Jedna uncja (ounce) to 28,35 gramów. Jeden funt (pound) to 0,454 kilograma. W miarach objętości spotkamy pinty (0,57 litra) czy galony (4,55 litra). Robiąc więc amerykańską szarlotkę, bądźmy przygotowani na składniki podane w funtach.
Ucieczka od precyzji? Amerykański klasyk
Nie dziwi więc, że mając w perspektywie żmudne przeliczanie gramów, uncji i mililitrów, wielu miłośników deserów szuka prostszych rozwiązań. Choć wizyty w rzemieślniczych cukierniach, oferujących wypieki premium, to prawdziwa przyjemność, potrafią one szybko nadwyrężyć domowy budżet. Kiedy dopada nas ochota na słodkie, a w pobliżu brakuje niezależnych piekarni, ratunkiem okazuje się klasyk z działu mrożonek amerykańskich supermarketów: ciasto Sara Lee.
Od lat 50. ubiegłego wieku marka ta dostarcza gospodarstwom domowym niezawodny „pound cake” (rodzaj babki piaskowej lub keksa), który szybko się rozmraża i daje ogromne możliwości modyfikacji.
Fenomen mrożonki
Dlaczego ten produkt stał się kultowym faworytem, cieszącym się popularnością z pokolenia na pokolenie? Zdaniem wielu, kluczem jest jego niezawodność i powtarzalność. „Wiesz dokładnie, czego się spodziewać, nie ma tu żadnych niespodzianek,” zauważa Katherine Sprung, założycielka Squish Marshmallows.
Shirley Hughes, cukierniczka z Atlanty, opisuje ciasto jako „niezawodny klasyk – wilgotne, maślane i za każdym razem pięknie spójne”. Dostępność w formie mrożonej ułatwia przechowywanie „na wszelki wypadek”, w przeciwieństwie do produktów z krótkim terminem przydatności. Co ciekawe, ciasto chwalone jest również za „zaskakującą lekkość”, dzięki czemu nie obciąża żołądka.
Płótno dla kreatywności
Ta lekka tekstura sprawia również, że ciasto jest doskonałą bazą, niemal płótnem, dla dalszych kulinarnych popisów. Możliwości są niemal nieograniczone. Niektórzy wspominają podawanie go na ciepło, pokrojonego w grube plastry, z warstwą świeżych truskawek i bitą śmietaną, tworząc szybką wersję deseru „strawberry shortcake”.
Co ciekawe, profesjonaliści również doceniają ten produkt. „Używam go w kilku moich propozycjach dla klientów,” przyznaje Hughes. „Jednym z moich ulubionych sposobów jest serwowanie go z ciepłym fondue czekoladowym lub karmelowym”. Ciasto bywa też wykorzystywane jako baza do prostych deserów typu entremet, łączone z domowym masłem orzechowym czy sezonową konfiturą. Sprung poleca z kolei zrobienie deseru „trifle”, czyli przekładanie pokrojonego ciasta w pucharkach z kremem lub budyniem i wybranymi owocami.